Judaizm

Święta mniejsze

Święta te, określane jako „mniejsze”, nie są zanotowane w Torze. Narodziły się z ludowych zwyczajow żydowskich i w pierwszych wiekach naszej ery zostały zatwierdzone przez Mędrcow jako ważne. Są to święta religijne ponieważ celebrują „najwyższe dzieła” Boga dokonane przez Niego względem swego ludu. Mimo tego, że nie są dniami wolnymi od pracy, świętuje się je powszechnie a szczególnie w kręgach rodzinnych. 

Omówimy je według porządku w jakim są obchodzone podczas roku religijnego zaczynającego się od Paschy.

Upamiętnienie zniszczenia Świątyni – 9 Aw

Święto to nazwane jest po hebrajsku i wyznaczone datą, która odpowiada dziewiątemu dniowi miesiąca aw. Upamiętnia najbardziej dramatyczną historię dla dzieci Izraela: zniszczenie Pierwszej Świątyni a konsekwencją zniszczenia jest oddalenie się Obecności Boga od swego ludu. 9 Aw jest dniem żałoby po Obecności, ktora nadawała sens życiu i poczucie bezpieczeństwa.Dzień ten upływa na opłakiwaniu nieobecności Boga, lecz praktycznie, poprzez wznoszenie ku Niemu modlitwy, poprzez nawoływanie Go, dochodzi do zaświadczenia, że Bóg w swojej nieobecności jest tajemniczo obecny. Jest to sposob na potwierdzenie, że cierpienie i żałoba tworzą potrzebne przejście, by pewnego dnia, dostąpić szczęścia przebywania z Obecnością.

W celebracji tej wyłożona jest żydowska nadzieja na przyjście mesjańskich czasow, ktore nastaną gdy Bog wznowi swoją Obecność pośrod swojego ludu.

Ktokolwiek nosi żałobę po Jerozolimie zasługuje na udział w jej radości,lecz ten, kto nie nosi po niej żalu, nie będzie miał udziału w jej szczęściu (Talmud babiloński, Traktat Posty, na temat Iz 66, 10).

Z biegiem upływających wiekow, lud żydowski wprowadził zwyczaj upamiętnienia tego dnia wszystkich znanych mu tragicznych wydarzeń, ktore naznaczyły historię jego narodu: zniszczenie Drugiej Świątyni i zburzenie jej przez Rzymian, wygnanie Żydów z Hiszpanii i z wielu innych krajow, Szoah…czyli upamiętnienie wydarzeń, podczas których, jak się wydaje, Bog zapomniał o swoim ludzie?

W święto takie jak Jom Kipur zachowany jest całkowity post podczas dwudziestu czterech godzin. Noszone są wtedy żałobne ubrania, zaś czytania liturgiczne pochodzą przede wszystkim z Księgi Lamentacji.

Poświęcenie Świątyni – Chanuka

Chanuka upamiętnia zwycięstwo Żydów opierających się Grekom w okresie zniszczenia Drugiej Świątyni. Według tradycji, Judzie Machabeuszowi i jego braciom udało się odbić świątynię i wznowić w niej kult Boga Jedynego.

Według Tory (Kpł 24, 2–4), w sanktuarium winna świecić wieczna lampa, do której dolewana jest świeżo wytłoczona oliwa. Otóż, odnaleziono opieczętowany flakon tej oliwy, który cudownie ocalał mimo profanacji Świątyni. W normalnych warunkach powinno jej wystarczyć tylko na jeden dzień lecz, znowu cudownie, oliwa z flakonu dolewana do lampy wystarczyła na osiem dni, podczas których przygotowano jej nowy zapas.

Cud ten, choć być może zawiera w sobie część legendy, jest okazją by podziękować Bogu za cuda jakich dokonuje dla dobra swojego ludu: Błogosławiony jesteś, Panie, nasz Boże, Królu świata, który dokonałeś w przeszłości cudów wobec naszych ojców i teraz… .Jest to więc święto światła. Podczas ośmiu dni zapalany jest we wszystkich domach ośmioramienny świecznik – chanukija – który, o ile to możliwe, winien być widoczny. W ten sposób, nie używając słów ale poprzez swoje czyny, ludność żydowska zaświadcza przed innymi narodami o wszechmocy Boga i o wybawieniu jakie On gwarantuje i będzie gwarantować zarówno swojemu ludowi, jak i całej ludzkości.

Nowy Rok drzew – Tu bi-Szwat

Tak jak upamiętnienie zniszczenia Świątyni to małe święto nosi nazwę taką jak data tego święta: Tu, to po hebrajsku piętnaście, miesiąca szwat.

Święto obchodzone jest na początku roku, po okresie deszczy, aby cieszyć się owocami jakie wydała z siebie ziemia.

Podczas uroczystego posiłku jest zwyczaj kosztowania piętnastu różnych owoców. Degustacji towarzyszy błogosławieństwo: Błogosławiony jesteś Panie, nasz Boże, Królu świata, który stworzyłeś owoce ziemi.

Święto Losów – Purim

Kalendarzowa data tego święta przypada na ostatni miesiąc roku: 15 adar.Święto upamiętnia wydarzenie, ktore być może wydarzyło się w okresie dominacji perskiej i związane jest z Hamanem, wielkim wezyrem perskiego cesarza. Gdy cesarz zdecydował zgładzić narod żydowski, Estera, młoda Żydowka, jedna z kobiet z haremu cesarza, uprosiła u niego łaskę na rzecz swojego ludu.

Święto nazwane jest Purim – czyli losy – ponieważ przeznaczenie zgotowane Żydom przez Hamana zostało ostatecznie skierowane przeciw niemu samemu.

Oswobodzenie Żydow przypisywane jest Bogu, a fakt wyzwolenia wspominany jest radośnie. Podczas modlitwnego spotkania w synagodze czytana jest Księga Estery. W księdze tej, imię Boga nie pojawia się ani razu… . Bog pozostaje jakby w ukryciu podczas tych wydarzeń. Jego obecność można odkryć dzięki „masce” wyobrażającej to, że Bog kryje się za nią. To prawdopodobnie z tego powodu podczas święta Purim dzieci są przebrane i noszą maski.

Błogosławieństwo Purim: Błogosławiony jesteś, Panie, nasz Boże, Królu świata, który oswobadzasz od wrogów swój lud, Izrael. Ty, który zbawiasz, jesteś Bogiem. 

W ten sposob, począwszy od Paschy a skończywszy na Purim, od wyjścia z Egiptu po oswobodzenie w obliczu eksterminacji, rok religijny zaczyna się i kończy przez oswobodzenie dokonane przez Boga. Bóg Izraela jest Bogiem, który zbawia.